Asset Publisher
Piramida w Rapie
Większość z nas słyszała o Piramidzie w Rapie. To wyjątkowy, zarówno na Mazurach jak i w skali kraju zabytek – zbudowany w 1795 (według archeologów) grobowiec pruskiego rodu von Fahrenheid. Kształtem przypomina egipską piramidę, choć mało prawdopodobne, by budowniczy na nich właśnie się wzorował - odniesień raczej należy szukać w symbolach masońskich.
W grobowcu złożono ciała siedmiu członków rodu, wraz z samym fundatorem, baronem Friedrichem von Fahrenheid, mecenasem artystów, kolekcjonerem sztuki, pasjonatem starożytnego Egiptu i głównym doradcą finansowym Wielkiej Loży Masońskiej z Królewca (stąd zapewne kształt budowli - piramida jest jednym z głównych symboli masońskich). Co ciekawe ciała, złożone w grobowcu, na przestrzeni lat uległy mumifikacji a odzież zmarłych oparła się rozkładowi.
Grobowiec nie miał szczęścia, jeśli można tak powiedzieć. Ze względu na swój wyjątkowy kształt, zainteresowania właściciela i proces mumifikacji ciał, budził emocje i ciekawość, niestety również poszukiwaczy skarbów. Spokój zmarłych wielokrotnie był zakłócany, grobowiec plądrowano w poszukiwaniu kosztowności. Po II Wojnie Światowej (prawdopodobnie lata 80 – 90 XX w.) mumie zdekapitowano i pozbawiono odzienia. Dewastacja, mimo prób zabezpieczenia grobowca, postępowała – łącznie z wyburzaniem elementów konstrukcyjnych kaplicy. Dopiero w 2010 roku wejście do grobowca zamurowano.
Latem 2015 roku, ekspedycja Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, dokonała nieinwazyjnych badań grobowca. Wykonano badania termowizyjne, skany skanerem laserowym oraz badania georadarem. Przeprowadzono badania antropologiczne, wstępnie uporządkowano wnętrze kaplicy i dokonano inwentaryzacji zawartości grobowca.
Dzięki badaniom wiemy, w jakim stanie znajduje się grobowiec i jakie działania konserwatorskie będą potrzebne by zachować Rapę.
Wyniki badań budzą duże zainteresowanie - odwiedzają nas ekipy mediów, o piramidzie piszą czołowe dzienniki, z pytaniami zwracają się osoby prywatne.
13 października 2015r. odbyło się robocze spotkanie na miejscu, przy piramidzie, z Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków.
W ramach prac konserwacyjnych prowadzonych pod nadzorem archeologów z Uniwersytetu Warszawskiego, w maju i we wrześniu 2016r. dokonano uporządkowania i zabezpieczenia wnętrza kaplicy, usunięto również roślinność porastająca budowlę oraz udrożniono system kanałów wentylacyjnych.
Stan obiektu wymaga natychmiastowej interwencji konserwatorskiej. Koszty prac szacuje się na około milion złotych. Nadleśnictwo Czerwony Dwór, na terenie którego znajduje się piramida, dokłada wszelkich starań by zabytek zachować, jednak nie dysponuje środkami tej wielkości. 23 września 2016r. ponownie odbyło się spotkanie z Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków w tej sprawie. Nadleśnictwo stara się również budować szeroką koalicję na rzecz Rapy, by problemem ratowania zabytku zainteresować możliwie jak najliczniejsze grono osób, organizacje pozarządowe oraz samorządy i administrację państwową.
25 października 2016r, o godzinie 17:00 w Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie odbyło się otwarcie stałej wystawy poświęconej Piramidzie w Rapie. Wystawie towarzyszyła publikacja na temat budowli.
Więcej ciekawych prac laboratorium 3D znajdziecie tu: www.facebook.com/3DScanLabIAUW; www.archeo.uw.edu.pl/skanery3d.
Skład ekspedycji:
Marta Bura, Janusz Janowski - Pracownia Skanerów 3D (Instytut Archeologii UW, Laboratorium Cyfrowe Humanistyki UW)
Dr Wiesław Więckowski, antropolog Pracownia Bioarcheologii, (Instytutu Archeologii UW)
Dr Hubert Kowalski, badania historyczne, Muzeum UW
Dr Jerzy Marek Łapo, badania historyczne i etnograficzne, Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie
Dariusz Dajek, zdjęcia termowizyjne, Firma Termoenergia
Dr hab Piotr Wężyk, integracja pomiarów, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie.
Tu znajdziecie wizualizacje efektów naszych prac - przelot przez wirtualną chmurę punktów i wirtualną wycieczkę do wnętrza piramidy.
Prace konserwacyjne (Nadleśnictwo Czerwony Dwór):
- Paweł Jaworowski
- Stanisław Jaworowski
- Dariusz Kulfan
- Zbigniew Lubiński
Nadzór archeologiczny: Janusz Janowski, Marta Bura
Nadzór architektoniczny: Stanisław Politalski
Dziękujemy za udostępnienie materiałów wraz z zezwoleniem na publikację (w tym zdjęć i raportu z badań) p. Marcie Bura i p. Januszowi Janowskiemu. Autorzy zdjęć i opracowań graficznych: Piotr Wężyk, Hubert Kowalski, Marta Bura, Tomasz Łaskowski.